BELiRTME SiFATLARi

BELİRTME SIFATLARI

 Adları sayı belirterek, soru sorarak ya da gösterme yoluyla, kimi zaman da belgisiz olarak belirten sıfatlara denir. Buna belirtme sıfatlarını şu şekilde bölümlendirebiliriz:
1- Gösterme Sıfatları
2- Soru Sıfatları
3- Belgisiz Sıfatlar
4- Sayı adlarının sıfat olarak kullanılması
Dört bölüme ayırdığımız belirtme sıfatlarını, niteleme sıfatları ile de birlikte görmek
mümkündür. Belirtme sıfatları da niteleme sıfatları gibi tamlama grubu içinde yer alırlar. Belirtme sıfatlarını ayrıntılı olarak ele alalım:
 1- Gösterme Sıfatları:  Adları göstererek belirten sıfatlardır. Bu gösterme genellikle adlardan önce “bu, şu, o” sözcüklerinin getirilmesiyle olur.
Örnek;
  Bu ses, o akşamki sesin aynısı.
  Şu  adamı ne kadar bu sokakta görmüştük.
2- Soru Sıfatları: Adları soru yönünden belirten sözcüklerdir. Bu sözcükler genellikle
Ne, neden, hangi, nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar gibi veya başkaları olabilir.
 Örnek,
  Hangi dağın kurdu öldü?
  Kimin ve neyin masrafını kapattı?
   Kaç kişi gelecekti?
 
 3- Belgisiz Sıfatlar: Bir adı, ona kesinlik kazandırmaksızın belirten sözcüklere denir. Bu sözcükler genellikle, bir, hiç, birtakım, birkaç, birçok, her, biraz, çoğu, kimi, herhangi, filan, falanca, fazla, bütün, öteki, hep, nice sözcükleridir.
 Örnek;
  Bir akşam vakti yolumuza çıkmıştı.
  Bazı insanlar bu işten hoşlanmayabilir.
  Benim de birtakım kuşkularım oluşmuştu.

4- Sayı adlarının sıfat olarak kullanılması: Başka bir adın sayısını, ölçüsünü, sırasını belirtmek üzere kullanılan sayı adları, sayı sıfatı olarak adlandırılırlar. Bu sıfatları da dört bölümde incelemek olasıdır.
a) Asıl sayı sıfatları
b) Üleştirme sıfatları
c) Kesir sayı sıfatları
d) Sıra sayı sıfatları
Hemen her dil bilimcinin sayı adlarını sayı sıfatları içinde incelediğini görmekteyiz.
Sayı adlarının çoğunlukla sıfat olarak kullanıldığını kabul etmemiz gerekir. Buna göre sayı sıfatlarını bölümler halinde inceleyelim:

a) Asıl Sayı Sıfatları: Adların kesin sayılarını belirtmek için asıl sayı adlarının sıfat olmasıdır.
 Örnek;
  Burada on iki ayın yarısı yaz, yarısı kıştır.
  Tek tesellisi bu işin iyi bitmesi olacaktı.
  İki yüz kişi burada olacaktı.

b)  Üleştirme Sıfatları: Adlara bölüştürme anlamı vererek  sayılarını belirten sayı adlarına denir. Sayı adlarına veya sayı ölçü belirten sözcüklere –ar (-şar) ekinin getirilmesiyle sağlanır.
 Örnek;
  Sokakta ikişer kişi vardı.
  Birer birer dolaşanlar sıkılıyordu.

c)  Kesir Sayı Sıfatları: Belirttikleri adların sayılarını kesirli  olarak gösteren sıfatlara denir. Kalma durumu eki almış bir sayı adıyla tamlama ve bu tamlamanın başka bir ada tamlayan olmasıyla kullanılır.  Bu tamlamalarda sözcük sayısı birden fazladır. Kesir sayı adları genellikle sıfat olarak kullanılır.
 Örnek:
  Burada çalışanlara yüzde yüz zam yapıldı.
  Çocukların üçte biri kimsesizdi.
  Çalışmadan beşte üç pay almıştı.
  Yüzde yirmi enflasyon hedeflenmişti.

d)   Sıra Sayı Sıfatları: Belirttikleri adların sıralarını gösteren sıfatlardır. Asıl sayılara
-ncı ekinin getirilmesiyle kurulmuş sayı sözcüğünün sıfat görevi yaptığı görülür.
 Örnek;
  Yedinci kez buralardan geçiyordu.
   Altıncı yarışmacı için bir şey söylemiyordu.

sifat tamlamasi örnekleri nedir arapça konu anlatımı test