BİÇİM AÇISINDAN SIFATLAR
Biçim açısından sıfatlar adlarda olduğu gibi incelenmektedir. Bu da sıfatların biçim açısından üçe ayrıldığını gösterir.
1- Basit Sıfatlar
2- Türemiş Sıfatlar
3- Bileşik Sıfatlar
BASİT SIFATLAR
Bu sıfatlar yapım eki almayan veya bileşik olmayan sözcüklerdir.
Örnek;
İyi yiyecekleri bunlar almışlar.
Dar giysiler onu çok farklı gösteriyor.
Bu adam sanıyorum ki buralı değil.
TÜREMİŞ SIFATLAR
Bu sıfatlar yapım ekleriyle kurulmuş sözcüklerdir. Öyle ki, bu sıfatlar ad ve eylem kök ve gövdelerine getirilerek kurulur ve örnekler pek çoktur.
Örnek;
Yanık ekmekleri de satmaya çalışıyordu.
Akarsuları inceledik.
Ulusal bayramlarını izleyemedik.
Türemiş sıfatlar içinde –an, -ar, -dık, -mış, -acak gibi eklerler oluşan ve ortaç adını verdiğimiz (bunlara sıfat-fiil veya partisipler adı da verilir.) sıfatların ayrı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Çünkü bu oluşumların geçici olması gibi önemli bir özellikleri vardır. Bu tür hakkında adları incelerken bilgi vermiştik. Bunların eylemsiler içinde yer aldığını söylemek gerekir.
Örnek;
Gelecek kış bunları yine kullanacağız.
Tanıdık insanları burada görmek olasıdır.
Güler yüzlü insanları özlemiştik.
BİLEŞİK SIFATLAR
Bileşik sıfatlar, bileşik sözcüklerin sıfat görevi yapanlarıdır. Bileşik sözcükler genel olarak ad gibi kullanılırlar. Bu ad çoğu yapım ekleriyle sıfatlaşırlar. Yani tamlayan olurlar. Örneğin “karabiber” birleşik addır. “Karabiber kutusu” ad tamlamasıdır. Ancak “karabiberli yemek” tamlaması sıfat tamlamasıdır.
Örnek;
Ağırbaşlı kızlar burada çalışabilir.
Yurtsever insanlara ihtiyaç var.
Zeytinyağlı yemekleriniz çok güzel.
Bileşik sıfatları bir kısım dilciler ikiye ayırmışlar, “kurallı bileşik sıfatlar” ve “kaynaşmış bileşik sıfatlar” şeklinde adlandırmışlardır. Kaynaşmış bileşik sıfatlara; açıkgöz, boşboğaz, yurtsever, cingöz, kuşbakışı gibi sözcükleri, kurallı bileşik sıfatlara da, yıkık duvarlı bahçe, iki kapılı ev, sırma saçlı kız, kafadan sakat dilenci gibi örnekleri vererek konuyu ayrıntılandırmışlardır.
sifat tamlamasi örnekleri nedir arapça konu anlatımı test
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder